Faiz Oranlarının Küresel Piyasalar Üzerindeki Etkisi

Ekonomik politikaların belli başlı hedefleri vardır. Büyüme, işsizlik, enflasyon, cari denge, bütçe dengesi gibi hedeflere ulaşmak için iki araç vardır. Bunlar para ve maliye politikalarıdır. Günümüzde gerek Türkiye gerekse AB (Avrupa Birliği) orjinli ülkelerde merkez bankaları tarafından verilen hedef fiyat istikrarının sağlanmasıdır. Fiyat istikrarının sağlanmasında en önemli politika aracı kısa vadeli faiz oralarının belirlenmesidir.

Faiz oranlarının yüksek olduğu bir ülke ekonomisinden bahsedecek olursak uluslararası yatırımcılar için cazip olacak ve ülkede kısa vadeli sermaye girişlerinin etkisi ile döviz birikimi gerçekleşecektir. Ülkede düşük döviz fiyatlarının getirdiği sonuç ithalat ve buna bağlı olarak da para arzı artışı olacaktır. Bu anlamda ülkede tüketim ve yatırım harcamaları artacaktır. Bu bağlamda meydana gelecek bozulmalarla beraber farklı krizlere sebep olacaktır.

Hemen hemen tüm dünya ülkelerinde enflasyon hedeflemesi doğrultusunda kullanılan para politikası aracı kısa vadeli faiz oranlarıdır. Gelişmekte olan ülkelerde uygulanan faiz politikaları genelde döviz kurunu ve toplam talebi dengelemek üzere enflasyonu kontrol altına almaya yöneliktir. Kısa vadeli sermaye giriş ve çıkışlarının olduğu bir ortamda talebi ve döviz kurunu kontrol altına alarak enflasyon ile mücadelede en etkili para politikası araçlarının başında kısa vadeli faiz oranları gelmektedir. Küresel finansallaşmayla birlikte ise özellikle gelişmekte olan ülkelerde kısa vadeli sermaye girişlerini çekmek adına yüksek faiz düşük kur politikalarını tercih etmişlerdir. İthal bağımlılığı yüksek olan ülkelerin düşük kur ortamında yüksek yurtiçi maliyetlere oranla ithal ürünlere olan talepleri yurtiçi üretimi olumsuz etkilemesi ve devamında işsizlik probleminin artmasına sebep olmuştur.

Fed faiz arttırımı veya azaltımı yaptığında piyasa bundan nasıl etkileniyor?

Fed faiz artışı yaptığında etkilenen gelişmeler ekonomik aktivitenin ve büyümenin yavaşlamasına neden olur. Borçlanma maliyeti artan bankalar, kredi, kredi kartı ve ipotek faizlerini artıracağı için bireysel ve kurumsal borçlanma ve harcamalar azalır, risksiz getiri oranı yükseleceği için de risksiz yatırım cazip hale gelir ve ticari yatırımlar azalır. Ayrıca, faiz artışının etkisiyle ABD dolarının değeri diğer paralar karşısında yükselmesinin sonucu olarak ithalat artar, ihracat azalır ve ABD’nin dış ticaret açığı büyür. Faiz artış oranı ne kadar büyük olursa ekonomiye etkileri de o kadar yıkıcı olur. Reel sektörde faiz artışının etkileri en erken 6 ay sonra hissedilirken, hisse senedi, tahvil ve döviz piyasaları faiz artışına anında tepki verir. Finans sektöründe artan faiz gelirleri sonucunda karlılık artar. 

FED faiz azaltımı yaptığında dolar, kısa ve orta vadede değer kaybeder. Altın fiyatı uluslararası piyasalarda dolar cinsinden fiyatlandığı için dolar düştükçe ons altın fiyatı değer kazanacaktır. Güvenli liman özelliği bulunan altın üst sıralarda yer alan yatırım araçları içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle FED'in faiz azaltımı sinyali vermesi altın fiyatlarını pozitif etkileyecektir.

Sonuç olarak küresel bu sistemde faiz oranlarının etkisi ve fed faizinin etkisi büyük ölçüde görülür. Faiz oranlarının yüksek ya da düşük olmasının avantaj haline geçmesi ülkeden ülkeye göre değişkenlik gösterir.

Siz de yatırımlarınızı yurt dışı piyasalarına yönlendirebilirsiniz. Denemek için tıklayınız.